Volgens Vooruit-fractieleider Melissa Depraetere zal de accijnshervorming op energie nog niet ingaan op 1 april, zoals nochtans wel het plan is van minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V). Diens plan is om de btw op energie verlaagd te laten op 6 procent – dat is nu al zo als crisismaatregel – maar wel te compenseren door hogere accijnzen. Volgens hem moet er nu hervormd worden omdat anders de btw op 1 april terug naar 21 procent gaat bij afloop van de crisismaatregel. “Dat klopt niet”, aldus Depraetere in “De zevende dag”.
Minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) lanceerde afgelopen woensdag zijn voorstel om de energiefactuur te hervormen. Dat omvat een permanente btw-verlaging op gas en elektriciteit van 21 procent naar 6 procent. Daar tegenover staat wel een verhoging van de accijnzen. Van Peteghem komt nú met het voorstel omdat de btw-verlaging naar 6 procent, een crisismaatregel genomen begin 2022 naar aanleiding van de stijgende energieprijzen, volgens hem anders afloopt op 1 april 2023.
Al snel na de lancering van zijn voorstel oogstte Van Peteghem kritiek, zowel van binnen de meerderheid als van oppositie. In de Kamer tijdens het vragenuurtje donderdag verdedigde hij zich: “Het is vaak gemakkelijk om niets te doen. Maar als we niets doen vandaag, dan zorgen we ervoor dat die btw opnieuw naar 21 procent gaat.”
Voer voor discussie in “De zevende dag”, vandaag. Vooruit-fractieleider Melissa Depraetere is het niet eens met de uitspraak van Van Peteghem dat 1 april een kantelpunt zal zijn: “Ik hoef daar niet veel woorden aan vuil te maken: dat klopt niet. De btw is en blijft 6 procent. CD&V heeft daar mee voor geijverd om die btw op 6 procent te krijgen, dus het verbaast me dat minister Van Peteghem het nu anders voorstelt. Maar met Vooruit in de regering gaat de btw niét terug naar 21 procent, dat is duidelijk.”
“20 euro meer, maar de mensen winnen”
Wouter Beke (CD&V), Kamerlid en partijgenoot van Van Peteghem, verdedigt het voorstel: “De waarheid is dat we de btw op 6 procent willen houden, maar het is wel gekoppeld aan de accijnshervorming.” Volgens CD&V is hun voorstel ook voordeliger voor de mensen: “De btw die blijft op 6 procent staan, anders (als de btw in april terug naar 21 procent zou gaan, nvdr.) zou dat betekenen dat de mensen 57 euro meer moeten betalen per maand. Maar er is wel een accijnshervorming aan gekoppeld, daardoor komt er 20 euro bij op de factuur per maand, maar dat betekent nog steeds dat de mensen 37 euro minder moeten betalen”, aldus Wouter Beke (CD&V).
Voor Vooruit is die timing van 1 april geen evidentie. Depraetere (Vooruit): “De accijnshervorming kan pas ingaan op het moment dat we van die crisisprijzen af zijn. Als de prijzen niet één dag, maar voldoende lang duurzaam gedaald zijn. Op dit moment ziet het er niet naar uit dat dat op 1 april beter zal zijn.”
Socialere regeling?
Het voorstel van de accijnshervorming maakt het onderscheid tussen basisverbruik en grootverbruik. “De btw zoals die vandaag de dag is, is op het totale verbruik. Terwijl je in het voorstel van Van Peteghem een basisverbruik hebt, waar minder accijnzen op zitten en voor de meerverbruikers meer accijnzen”, aldus Beke (CD&V).
Daar stelt de oppositie zich vragen bij. Vlaams Belang-Kamerlid Wouter Vermeersch vindt het een asociaal plan: “Er is geen sociale correctie. Of men nu een verwarmd zwembad heeft, een groot gezin of een slecht geïsoleerde huurwoning… iedereen zal evenveel accijnzen betalen. Er zijn ook geen stimulansen meer om groene investeringen te doen, integendeel. Wie vandaag investeert in een warmtepomp of een elektrische wagen aanschaft, zal een grootverbruiker worden en zal het gelag betalen in accijnzen.”
Ook Raoul Hedebouw, voorzitter van PVDA-PTB, vindt zo’n onderscheid niet per se socialer en pleit voor andere opties: “Als je de rijken wilt doen betalen, dan moet je voor een vermogensbelasting gaan. Je gaat niet beginnen met de rijken via indirecte belastingen meer te doen betalen, want wat wordt het volgende… Het water ook duurder maken omdat de rijken meer water gebruiken? Daar gaat het niet over. Onze energiefactuur, dat moet geen belastingbrief zijn.”
Het voorstel van Van Peteghem (CD&V) moet nu nog verder besproken worden binnen de regering.