De federale regering gaat morgen normaal een nieuw pakket militaire steun aan Oekraïne goedkeuren, maar tanks zullen daar niet bij zijn. Ons land deed onze laatste tanks vele jaren terug van de hand en wil die nu terugkopen. De hoge prijs blijft een obstakel. “Ze vragen tot 500.000 euro voor een tank die we verkochten aan 15.000 euro”, zegt minister van Defensie Ludivine Dedonder (PS) in “Terzake”.
De afgelopen dagen struikelden de NAVO-bondgenoten over elkaar om grote wapenleveringen aan Oekraïne aan te kondigen. Van Duitse en Amerikaanse tanks over Franse pantservoertuigen tot Nederlandse luchtafweerraketten.
Eén opvallende afwezige in die lange opeenvolging aan landen is België. Ons land heeft Oekraïne op militair vlak nu eenmaal weinig te bieden. “We kunnen niet meer geven dan we hebben”, zegt minister van Defensie Ludivine Dedonder (PS) daarover in een interview aan Jan Balliauw. “Toen ik minister werd, waren onze voorraden zo goed als uitgeput. Zo hebben we geen tanks meer om aan Oekraïne te geven.”
Nog niet zo lang geleden had ons land nochtans wel degelijk tanks. Tijdens de jaren 90 en 2000 werden de tanks weg bespaard. De laatste werden verpatst in 2014. Een groot deel van dat materieel heeft trouwens nooit ons land verlaten. In een discrete loods in Doornik staan bijvoorbeeld honderden militaire voertuigen, waaronder tientallen Leopard 1-tanks die wapenhandelaar Freddy Versluys opkocht van het Belgische leger.
Het zijn tanks waar Oekraïne op zit te wachten, maar die voor alle duidelijkheid niet meteen inzetbaar zijn zonder de nodige aanpassingen en een grondig onderhoud. “Ik zou het niemand aanraden om die zomaar naar Oekraïne te sturen”, zegt de wapenhandelaar aan VRT NWS. “Als ze naar de oorlog gestuurd worden, moeten ze betrouwbaar zijn. We willen niet dat ze meteen in panne vallen.” Tegelijk is de papierwinkel om een tank uit te voeren niet van de poes.
Ons land speelt intussen al een tijdje met het plan om die tanks terug te kopen van de wapenhandelaars, zodat ze naar Oekraïne kunnen worden gestuurd. Vooral de hoge prijs speelt de regering parten. “De voorstellen die we tot nog toe hebben gekregen zijn extreem duur”, zegt de minister daarover. “Ze vragen tot 500.000 euro voor een tank die we verkochten aan 15.000 euro. En ze zijn nog altijd in dezelfde slechte staat als toen.”
Nochtans is dat volgens experts zowat de marktprijs voor zo’n tank. Versluys ontkent in elk geval dat hij “te duur” zou zijn. De aanpassingen die nodig zijn om ze een tweede leven te geven en naar het front te sturen, kosten volgens hem nu eenmaal een flinke som geld. “Nieuwe rupsbanden? 120.000 euro. De motor laten nakijken? 185.000 euro. Nieuwe schokdempers? 36.000 euro. Vuurleidingssysteem? 500.000 euro. Wat wil je, wil je ze voor niets meenemen?”
De vraag blijft of de voorgangers van Dedonder geen blunder hebben begaan door al onze tanks bij het oud ijzer te zetten. “Ze hebben die beslissing genomen in de geopolitieke situatie van dat moment”, zegt de minister daarover. “De lichtere pantservoertuigen die in de plaats zijn gekomen, zijn bijvoorbeeld beter in Afrika. Ze hadden niet verwacht dat er opnieuw een oorlog zou uitbreken op het Europese continent.”
Tanks gaan we dus voorlopig niet naar Oekraïne sturen, al lopen volgens Dedonder de onderhandelingen met de wapenhandelaars daarover nog. Morgen maakt de federale regering bekend welk militair materieel ze wél gaan sturen. Volgens VRT NWS-defensiespecialist Jens Franssen gaat het mogelijk om nieuwe munitie is aangekocht bij de FN-fabriek. “Het zou ook opnieuw om antitankraketten kunnen gaan en vrachtwagens die belangrijk zijn voor de logistiek”, zegt hij. “Of om raketten die nu aan de Belgische F-16’s hangen en in Oekraïne zouden kunnen gebruikt worden voor luchtafweer.”